Một cách hiển thị font

Có một số cơ chế hiển thị font chữ lên màn hình (font rasterization). Tuy nhiên, có cách thì hợp với font này, có cách thì hợp với font khác, có cách hợp với loại màn hình này, có cách hợp với loại màn hình khác,… Trên Internet, có khá nhiều bài viết về chủ đề này (ví dụ, tìm trên Google với từ “linux windows fonts.conf hinting”).

Cá nhân tôi, với nhu cầu làm việc với tiếng Việt, tiếng Hoa đồng thời, màn hình loại LCD, thì tôi thấy nhu cầu của mình như sau:

• Các chữ tiếng Việt dùng font miễn phí của Windows 2000/XP ngày xưa (Times New Roman, Arial,…) với cơ chế hinting full vì những font này được thiết kế như vậy; kết quả được chữ sắc cạnh, dù chữ to hay nhỏ cũng vậy. Nếu dùng chức năng antialias (tức là smoothing), hoặc hinting theo cơ chế khác, kiểu như autohint, thì chữ không đẹp với loại font này, nhất là với cỡ chữ nhỏ, sẽ có viền bao mờ mờ ở ngoài.
• Các chữ tiếng Hoa và font khác của Linux thì phải có thêm chức năng smoothing, nếu không nét chữ không đẹp. Nhất là các loại font chữ tiếng Trung Quốc, nếu không có smooth thì rất khó đọc. Tuy nhiên, với cỡ chữ đủ nhỏ, thì không nên có smooth, vì chữ sẽ không sắc nét. Bật chức năng dùng embeded bitmap cho một số font cũng tốt.

Font "Arial" với nét sắc cạnh, font chữ Trung Quốc với nét được làm mềm (smooth), tuy nhiên với font chữ Trung Quốc nhỏ (small) thì không dùng chức năng làm mềm.

Một màn hình với font chữ Việt và chữ Trung Quốc được hiển thị bằng các cơ chế khác nhau:

Tóm lại, về lý tưởng nhất, là làm sao có thể yêu cầu hệ thống gán các cách biểu diễn font khác nhau cho các hoàn cảnh khác nhau. Có thể làm bằng cách đặt các điều kiện trong file ~/.fonts.conf (đã thử trên Debian/Ubuntu). Tức là trước hết đặt cơ chế hiển thị font cho trường hợp chung (general) (xem hình dưới đây, gnome-appearance-properties); sau đó điều chỉnh lại cho các trường hợp riêng bằng cách chỉnh trong ~/.fonts.conf (hãy xem ví dụ).

Ngoài ra, trên Internet cũng có thể tìm thấy hướng dẫn bật chức năng smooth (antialias) cho chương trình chạy trên wine bằng script. Hình bên dưới là hvdic chạy trên wine với cơ chế mặc định (không chỉnh smoothing gì cả), cá nhân tôi thì thấy OK với chế độ mặc định.

Screenshot: màn hình dùng fluxbox với giả lập tiling windows; font chữ tiếng Trung có dùng antialias (kiểu như cleartype), còn tiếng Việt thì không dùng antialias nên có chữ sắc nét; chương trình hvdict chạy trên wine của Debian Linux.

Tham chiếu:

• http://en.wikipedia.org/wiki/Font_rasterization
• http://www.fontconfig.org/fontconfig-user.html
• http://fontforge.sourceforge.net/overview.html
• http://fontforge.sourceforge.net/hinting.html
• http://ubuntuforums.org/showthread.php?t=1050920, script
• http://wiki.archlinux.org/index.php/Xorg_Font_Configuration

Bộ phim “A Decade of Courage”

Bộ phim A Decade of Courage (Một thập kỷ dũng cảm) của Đài truyền hình Tân Đường Nhân (ntdtv.com), về cuộc đàn áp Pháp Luân Công; đúng 10 năm kể từ khi bắt đầu cuộc đàn áp vào 1999.

Một loạt vấn đề được đề cập đến trong bộ phim:

• Vì sao đảng cộng sản TQ đàn áp Pháp Luân Công
• Cuộc biểu tình lịch sử Trung Nam Hải 1999
• Giới thiệu Pháp Luân Công trong bối cảnh TQ đương đại
• Tính vô nhân đạo và tính diệt chủng của cuộc đàn áp
• Nạn mổ cướp tạng ở Trung Quốc
• ...

Cài Ubuntu cho laptop Pavilion dv4t

Laptop HP Pavilion loại dv4t bỏ hết Windows Vista đi kèm (không khuyến khích loại bỏ ổ đĩa D: vốn chứa phần khôi phục hệ thống (system recovery) của bản hãng); tiếp đó cài Ubuntu 9.04 Jaunty. Sau đây là những gì gặp phải.

• Kết nối mạng: chạy ngay
• Bàn vẽ Wacom tablet: chạy ngay
• Đồ hoạ màn hình: chạy ngay, sau khi hệ thống tự detect được nvidia (driver version 180)
• Loa (sound): ban đầu Ubuntu không nhận ra loa (sound), cần phải chỉnh một chút; các phím multimedia của bàn phím cũng được tự động nhận ra, không phải chỉnh sửa gì
• Với bộ nhớ RAM lớn hơn 3GB, cần dùng Linux image 32-bit bản mang tên server, hoặc bản 64-bit.
• Ngoài ra, có thể chỉnh một số chi tiết lặt vặt, như độ tương phản màn hình, phân giải màn hình ở grub boot loader...

Nhìn chung, máy chạy tốt. Màn hình kiểu như màn hình gương, dpi đạt cỡ trên 100dpi một chút (1280 x 800 trên màn hình 14 inch), do đó các font chữ sẽ hơi nhỏ và đọc không rõ nếu dùng font “Tahoma 8” như vẫn quen dùng. Pin dùng 2 ~ 2.5 giờ. Bàn chuột sờ (touch pad) đặt ở giữa máy chứ không phải ở giữa phím space, nên đạt về thẩm mỹ nhưng bất tiện về sử dụng. Chất lượng loa khá tốt. Nên cài Ubuntu mới nhất (hiện nay là Ubuntu 9.04 Jaunty). Đọc thử trên mạng Internet thấy các Ubuntu cũ hơn gặp khá nhiều vấn đề vì không tự tìm được driver. Dù sao HP mới đưa ra xê-ri dv4, dv5 vào cuối năm ngoái.

Cấu hình loa (sound) như sau: thêm vào phần cuối của file /etc/modprobe.d/alsa-base.conf (ở hệ khác Ubuntu, file có thể mang tên khác một chút) sau đó reboot lại máy; lưu ý là vẫn ghi dv5 trong cấu hình mặc dù đang dùng dv4 (hướng dẫn lấy từ https://help.ubuntu.com/community/SoundTroubleshooting):

## -----------------------------------------------
## https://help.ubuntu.com/community/SoundTroubleshooting
options snd-hda-intel model=hp-dv5
options snd-hda-intel enable_msi=1

Với máy có bộ nhớ lớn 3GB thì bản Ubuntu với lõi (kernel) 32-bit là không nhận ra. Giả sử có vật lý 4GB thì nó chỉ nhận ra 3GB. Ví dụ, kiểm tra bằng lệnh free -m:

$ free -m
             total       used       free     shared    buffers     cached
Mem:          3291        801       2489          0         95        342
-/+ buffers/cache:        363       2927
Swap:          282          0        282

Có hai phương án. Một là chuyển sang dùng bản Linux 64-bit. Ưu điểm là 64-bit chạy nhanh hơn. Nhưng một số chương trình, codecs của các hãng không mã nguồn mở có thể chưa có bản cho 64-bit. Nói chung, hiện nay cài Linux 64-bit là nhiều khả năng phải cài đồng thêm cả một số thư viện hoặc phần 32 bit để đảm bảo tương thích. Cách thứ hai là dùng bản lõi (kernel) của Linux đã bật chức năng PAE (Physical Address Extension). Trong Ubuntu, bản đó được mang tên là linux image bản server, như vậy vẫn là dùng bản hệ điều hành 32 bit. Cài như sau (hướng dẫn lấy từ http://www.cyberciti.biz/faq/ubuntu-linux-4gb-ram-limitation-solution/):

$ sudo apt-get update
$ sudo apt-get install linux-headers-server \
                       linux-image-server \
                       linux-server

Sau đó khởi động lại máy, kiểm tra OK thì có thể bỏ lõi (kernel) cũ đi. Ví dụ kiểm tra bằng free -m sẽ thấy kiểu như:

$ free -m
             total       used       free     shared    buffers     cached
Mem:          3989       1327       2662          0         21       1021
-/+ buffers/cache:        283       3705
Swap:          282          0        282

Ngoài ra, để chỉnh độ tương phản của màn hình, với tôi thấy tăng độ tương phản lên một chút là phù hợp cho công việc thường là soạn thảo vản bản của mình; với lệnh:

$ nvidia-settings --assign gamma=0.75

Muốn độ phân giải của màn hình được chỉnh đúng ngay từ boot loader ---trường hợp mặc định là dùng grub làm boot loader--- thì có thể phải tra bảng bảng các mode của VESA, và thấy rằng với phân giải 1280x800 thì mã số mode là 864. Chỉnh lại file /boot/grub/menu.lst, và sẽ có nội dung đại khái như sau:

.....
## additional options to use with the default boot option, but not with the
## alternatives
## e.g. defoptions=vga=791 resume=/dev/hda5
# defoptions=quiet vga=864
.....
## altoption boot targets option
## multiple altoptions lines are allowed
## e.g. altoptions=(extra menu suffix) extra boot options
##      altoptions=(recovery) single
# altoptions=(recovery mode) single vga=864
.....
title  Ubuntu 9.04, kernel 2.6.28-13-server
uuid  071d728c-8a10-4e5f-bd88-6508adb5abef
kernel  /boot/vmlinuz-2.6.28-13-server root=UUID=xxxxx ro quiet vga=864
initrd  /boot/initrd.img-2.6.28-13-server
quiet

title  Ubuntu 9.04, kernel 2.6.28-13-server (recovery mode)
uuid  071d728c-8a10-4e5f-bd88-6508adb5abef
kernel  /boot/vmlinuz-2.6.28-13-server root=UUID=xxxxx ro  single vga=864
initrd  /boot/initrd.img-2.6.28-13-server
.....

Không rõ tại sao màn hình khi bật lên rất sáng (backlight). Để chỉnh backlight có thre dùng lệnh sau (0 = min, 100 = max):

echo 0 >/proc/acpi/video/EVGA/LCD/brightness

Để chỉnh tốc độ CPU (gia tăng đáng kể thời gian dùng pin khi cần thiết), có thể dùng lệnh cpufreq-set (cần cài đặt cpufrequtils), có thể xem hiện trạng bằng cpufreq-info:

$ sudo apt-get install cpufrequtils
$ sudo cpufreq-set -c 0 -g powersave
$ sudo cpufreq-set -c 1 -g powersave
$ cpufreq-info | grep current

Để sudo không hỏi password khi đánh những lệnh như cpufreq-set, có thể chỉnh trong /etc/sudoers bằng cách chạy sudo visudo rồi thêm vào nội dung kiểu như:

Cmnd_Alias CPUFREG_SET = /usr/bin/cpufreq-set
%admin  ALL=NOPASSWD: SHUTDOWN, REBOOT, HALT, CPUFREG_SET

Ngoài ra, nếu không thích dùng lệnh, thì gnome cũng có sẵn tool đồ hoạ và applet để làm việc này. (Lưu ý, chế độ mặc định (default) là chưa cấu hình cho chạy trực tiếp sudo cho phần này, cần chạy sudo dpkg-reconfigure gnome-applets để chỉnh lại).

Tham chiếu:

• http://www.notebookreview.com/default.asp?newsID=4652
• http://www.linlap.com/wiki/hp+pavilion+dv4t
• https://help.ubuntu.com/community/SoundTroubleshooting
• http://www.cyberciti.biz/faq/ubuntu-linux-4gb-ram-limitation-solution/
• http://en.wikipedia.org/wiki/VESA_BIOS_Extensions
• http://www.ubuntugeek.com/howto-change-cpu-frequency-scaling-in-ubuntu.html

Cách cài đặt engine Aurora

Cài đặt engine Aurora Engine trên Ubuntu 9.04 (Jaunty)

Hình trên lấy từ gnome-look.org

Cách cài đặt ở đây được trích từ: http://www.myscienceisbetter.info/2008/03/how-to-install-aurora-gtk-engine-14-ubuntu-hardy.html

Các bước cần làm:

Download từ gnome-look.org.

Cài phần chương trình dịch (compiler modules) nếu chưa có trên Ubuntu:

sudo apt-get install build-essential libgtk2.0-dev

Dịch chương trình và cài vào máy

cd aurora-1.5/
./configure --prefix=/usr --enable-animation
make
sudo make install